- ANTIPHONA
- ANTIPHONACantus Ecclesiasticus alternus, cum scil. a duobus Choris alternatim Psalmi aut Hymm concinuntur. Isidor. Origin l. 6. c. 19. et de Eccles. Offic. l. 1. c. 7. Τὰ Ἀντίφωνα, Germano Patriarch. Constantinopolit. in Sacra Theor.Concilium Ephes. Καὶ ἀναςτάντα πάντα τὰ μοναςτήρια, ἅμα τοῖς Ἀρχιμανδρίταις αὐτῶν, ἐξῆλθον ἐπὶ τὸ παλάτιον, ψάλλοντες ἀντίφωνα. Concilium Toletan. I. can. 9. Nulla Professa vel vidua, absente Episcopô et Presbyterô, in domos sua, Antiphonas cum Confessore vel servo suo faciat, etc. Harum apud Graecos auctor creditur S. Ignatius, a quo formam illam alternâ vice in Ecclesia cantandi, in Ecclesiam primo Antiochenam profluxisle, tradunt Socrates l. 6. c. 8. Nicephorus Calistus l. 13. c. 8. Walafr. Strabo c. 28. etc. aliis, inter quos Theodoretus, et ex eo Sigebertus, Flaviano et Diodoro id tribuentibus. Inde ad Latinos ritus hic transiit, apud quos primus Ambrosius Episcopus Mediolanens. Antiphonas, Graecorum imitatus exemplum, constituit, sicque in cunctas Occidentis regiones earum usum diffudit, ne populus maeroris toediô contabesceret, Augustin. Confession. l. 9. Iustinâ, Valentiniani Imperatoris matre, quae Arianae sectae erat addicta, in fideles aciter tum saeviente. Vide Sidomum Apollinar. l. 5. Ep. 17. Sigebertum ad A. C. 338. Rabanum de Institut. Clericor. l. 2. c. 50. Durandum Raetion. l. 5. c. 2. num. 30. et seqq. et Durantum de Ritibus Eccles. l. 3. c. 17. laudatos Car. du Fresne Glossar. et infra ubi de Musica Eccles. Hodie in Ecclesia Romana Antiphonae, in Ecclesiasticls officiis, dicuntur merae ex variis Psalmis diversorum versuum eclogae, sollennitatis mysterio exprimendo maxime convenientes, quae Psalmis ipsis concinendis praemittuntur: seu sententiae, quae Psalmum antecedunt; quia, ut ait Amalarius de Ecclcs. Officis l. 4. ad eius symphoniam Psalmus cantatur per duos choros, qui ipsâ Antiphonâ coniunguntur: qua de re vide plura hîc infra, ut et aliquid voce Offerenda. Hinc Antiphonatim cantare, in Vita Caroli Comit. Fl. i. c. alternis choris. Sic Florentio Wigornensi Celestinus Papa constituisle dicitur, ut Psalmi David. 150. ante sacrificium antiphonatim decantarentur. Quod in Ecclesia Lugdun. Nicetium Archiepiscopum instituisse, indicat Epitaphium eius.Psallere praecepit, normamque tenere canediPrimus et alterutrum tendere voce chorum.Alia antiphonatim danendi ratio apud Graecos viget, quam παρακοντάκιον appellat Leo Imperator in Taclicis c. 7. §. 12. ubi haec habet: Γυμνάσεις εἰς τὸ ἐπέρχεςθαι ἀλλήλοις ἄνδρας β. καὶ ὑπόχωρεῖν καὶ πάλην ἀπελαύνειν καὶ ἐξελίςςειν κατὰ τὸν τόπον παρακοντακίου. Exercebis eos, ut viri bini sibi mutuo occurrant cedantque, et luctam declinent atque evolvant, ad modum paracontacii. In quem locum Philippus Pigaserta, Vox militaris, inquit, quâ num. 11. Imperator utitur, a cantu desumpta est, quem Caloceri in divinis Officiis suis adhibent, cui Paracontacii nomen est; sic autem hymni vocantur, qui in Sanctorum honorem alternis decantantur hôc modô: Sit Chorus quatuor Calocerorum, qui laudes Sancti alicuius decantent; horum bini primum cantant, dein tacent: succedunt alteri bini, qui cantandi vices sumunt, similiterque cessant, prioribus cantum resumentibus, tacentibusque rursus, donec alternâ hâc sibi invicem canendi cedendique vicissitudine hymnus absolvatur. Quomodo etiam Goarus alternum et ἀντίφωνον istum cantum describit, ad Eucholog. Graec. p. 123. Vide eundem Car. du Fresne et Spelmannum in Glossar. nec non infra Canticum: uti de Antiphonis, in Gentilium quoque sacris, occurrentibus aliquid infra voce Mysterium.Antiphonae varii generis in Ecclesia Romana.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.